Donà Smalti – Authentiek Italiaans Glasmozaïek uit Spilimbergo
Ontdek de uitzonderlijke kwaliteit van Donà Smalti, handgemaakt in het glasatelier Vetreria Artistica Mario Donà & Figli SRL in Spilimbergo, Italië. Deze smalti wordt vervaardigd volgens eeuwenoude Venetiaanse glastradities en combineert het erfgoed van Murano met het vakmanschap van Spilimbergo, de onbetwiste mozaïekhoofdstad van Europa. Donà Smalti staat bekend om zijn diepe, pure kleuren, consistente kwaliteit en tijdloze duurzaamheid – het perfecte materiaal voor zowel artistieke als architecturale mozaïektoepassingen.
De Geschiedenis van Donà Smalti
De wortels van de familie Donà gaan terug tot Murano, het wereldberoemde eiland waar al sinds de middeleeuwen glasblazers het vuur van hun ovens koesteren. Mario Donà, een ambachtsman met een passie voor glas, besloot deze eeuwenoude traditie voort te zetten in Spilimbergo, een stad die bekendstaat om haar rijke mozaïekgeschiedenis en de prestigieuze Scuola Mosaicisti del Friuli.
Met de oprichting van Vetreria Artistica Mario Donà & Figli SRL bracht de familie de kunst van het Muranese glas naar Friuli. Hun atelier combineert ambachtelijk handwerk met moderne technieken om smalti te produceren die trouw blijft aan de traditie maar voldoet aan de eisen van hedendaagse kunstenaars en architecten wereldwijd.
Vandaag de dag wordt het atelier geleid door de volgende generatie Donà, die het vakmanschap van hun voorouders verder verfijnt en verspreidt over de wereld van de mozaïekkunst.
Wat is Smalti?
Smalti is een speciaal soort opaak glas dat wordt gekleurd met metaaloxiden. Al sinds de Byzantijnse tijd wordt smalti gebruikt voor mozaïeken vanwege zijn intense, levendige kleuren en unieke lichtreflectie. In tegenstelling tot gewone glastegels heeft smalti een rijke, onregelmatige textuur die het licht op verschillende manieren vangt en weerkaatst.
Elke tessera (steentje) is met de hand gesneden, wat zorgt voor subtiele variaties in dikte, kleur en vorm. Dit ambachtelijke karakter maakt smalti zo geliefd bij kunstenaars die op zoek zijn naar expressie, diepte en authenticiteit in hun werk.
Het Productieproces van Donà Smalti
Donà Smalti wordt volledig met de hand gemaakt, in kleine batches, volgens traditionele Muranese glasrecepten. Elk stadium van het proces draagt bij aan de uitzonderlijke kwaliteit en levendigheid van het eindproduct:
Het Smelten van het Glas
Grondstoffen zoals zuiver silicaat, metaaloxiden en natuurlijke pigmenten worden in kleiovens gesmolten bij temperaturen boven 1300°C. De samenstelling van deze grondstoffen bepaalt de kleur, helderheid en duurzaamheid van het glas.
Het Gieten in Platen (Pizzas)
Het gesmolten glas wordt gegoten in dikke, platte platen die na afkoeling in kleinere stukken worden gebroken. Deze platen worden in Italië vaak 'pizzas' genoemd en vormen de basis van elke smalti.
Afkoeling en Annealing
De glasplaten worden langzaam afgekoeld in een annealing-oven, om interne spanningen te verminderen en het glas structureel sterk te maken. Dit garandeert een stabiel en duurzaam product dat bestand is tegen temperatuurschommelingen.
Kappen met Hamer en Hardie
De afgekoelde platen worden met de hand gekapt met een martellina (hamer met widia-punt) en tagliolo (beitel in een houten blok). Deze traditionele techniek creëert de kenmerkende facetstructuur en breukvlakken die smalti haar unieke textuur geven.
Kenmerken van Donà Smalti
Rijke Kleuren en Diepte
Elke kleur wordt zorgvuldig samengesteld met natuurlijke pigmenten en metaaloxiden. Donà staat bekend om haar diepe, pure tinten die onder verschillende lichtomstandigheden subtiel veranderen.
Ongerepte Ambacht
Geen enkel stukje is hetzelfde. De handmatige productie zorgt voor kleine onregelmatigheden in vorm en oppervlak, die het mozaïek een levendig, authentiek karakter geven.
Duurzaam en Vorstbestendig
Donà Smalti is volledig weerbestendig en geschikt voor binnen- én buitengebruik. De glasstructuur is compact en bestand tegen vocht, UV-licht en extreme temperaturen.
Consistente Dikte
In vergelijking met sommige andere smalti-typen heeft Donà Smalti een vrij constante dikte van ongeveer 8–9mm, wat het ideaal maakt voor zowel vlakke oppervlakken als reliëfwerk.
Afmetingen en Specificaties
Donà Smalti wordt geleverd in piastrine-vorm met de volgende kenmerken:
- Gemiddelde afmeting: 20x10mm (3/4x3/8 inch)
- Dikte: ongeveer 5,5mm (1/4 inch)
- Vorm: handgesneden piastrine
- Materiaal: opaak glas, gekleurd met natuurlijke metaaloxiden
- Stuks per 50g (2 oz): ongeveer 17 tesserae
- Stuks per 500g (1lb): ongeveer 175 tesserae
- Dekking per m²: circa 12–14 kg
- Dekking per 30,5x30,5cm (1 sq ft): circa 1,1 kg (2.3 lbs)
Let op: Omdat elk stuk met de hand wordt gemaakt, kunnen er lichte verschillen zijn in dikte en tint tussen batches. Dit hoort bij het ambachtelijke karakter van Donà Smalti en draagt bij aan de natuurlijke uitstraling van je werk.
Werken met Donà Smalti
Snijden
Donà Smalti is het best te bewerken met een hamer en hardie voor maximale controle en precieze sneden. Voor eenvoudiger werk of kleine aanpassingen kan ook een sterke wieltjestang voor glas worden gebruikt.
Lijm en Ondergrond
De keuze van je kleefmiddel hangt af van je toepassing:
- Permanente toepassingen (zoals muren, vloeren of buitenprojecten): gebruik een geschikte mozaïekmortel of thinset voor glas
- Artistieke panelen of kleinere projecten: PVA-lijm of siliconenlijm werken goed, afhankelijk van de ondergrond
Plaatsing zonder Voegen
Donà Smalti wordt traditioneel zonder voegen geplaatst. De kleine luchtbelletjes in het glas en de facetstructuur van de tesserae zorgen ervoor dat het licht op een bijzondere manier wordt gevangen en weerkaatst.
Om dit natuurlijke lichteffect te behouden, worden de stukjes zo dicht mogelijk tegen elkaar aan gelegd, zonder voegspecie. Hierdoor ontstaat een egaal en levendig oppervlak waarin het glas zelf de hoofdrol speelt.
Pro tip: Je kunt wel spelen met de kleur van je lijm of mortel door deze te mengen met pigment. Zo vallen de kleine ruimtes tussen de steentjes minder op en vormt het geheel een harmonisch en visueel consistent oppervlak. Deze techniek wordt vaak toegepast door professionele mozaïekkunstenaars om een perfect uitgebalanceerde lichtwerking te bereiken.
Het nauwkeurig plaatsen van elke tessera vraagt wat geduld, maar het resultaat is een mozaïek met een uitzonderlijke diepte en een verfijnde, glanzende uitstraling — precies zoals smalti bedoeld is.
Toepassingen van Donà Smalti
Donà Smalti is veelzijdig en geschikt voor vrijwel elk type mozaïekproject:
- Artistieke mozaïeken: moderne en klassieke kunstwerken
- Religieuze en iconografische mozaïeken: kerken, kapellen, spirituele kunst
- Architecturale toepassingen: gevels, trappen, fonteinen, badkamers
- Meubilair en interieurdecoratie: tafels, vloeren, wanden
- Restauraties: historisch behoud van mozaïeken in kerken, paleizen en openbare gebouwen
Kleurvariaties en Batchverschillen
Belangrijk: Batchverschillen
Omdat Donà Smalti volledig handgemaakt is, kunnen er kleurverschillen tussen batches voorkomen. Deze natuurlijke variaties zijn geen defect, maar een teken van authenticiteit.
Advies:
- Bestel voldoende materiaal in één keer voor een homogeen kleurbeeld
- Meng stukjes uit verschillende kleurbatchen om subtiele overgangen te creëren
- Bewaar restmateriaal goed gelabeld voor toekomstige uitbreidingen of restauraties
Onderhoud en Duurzaamheid
Donà Smalti is vrijwel onverwoestbaar. De kleuren zijn in het glas ingebakken en zullen niet vervagen, zelfs niet na jaren blootstelling aan zon, regen of vorst.
Onderhoud:
- Reinig met een zachte doek, neutrale zeep en water
- Vermijd agressieve schoonmaakmiddelen of zuren
Waarom Kiezen voor Donà Smalti?
- Authentiek Italiaans handwerk uit Spilimbergo
- Diepe, zuivere kleuren en een uitzonderlijke lichtreflectie
- Duurzaam, vorst- en weerbestendig
- Perfect geschikt voor kunst, architectuur en restauratie
- Een erfgoed van Muranese glaskunst, in stand gehouden door generaties Donà
Veelgestelde Vragen
Wat is het verschil tussen Donà en Mexicaanse smalti?
Donà Smalti is gemiddeld dikker (8-9mm) dan Mexicaanse smalti (5-7mm) en wordt geproduceerd volgens de authentieke Muranese traditie in Spilimbergo. De kleuren zijn zeer diep en rijk, en de kwaliteit is consistent vanwege de strikte productiestandaarden. Mexicaanse smalti is dunner en daarom iets makkelijker te bewerken, maar beide hebben hun eigen unieke karakter.
Kan ik Donà Smalti buiten gebruiken?
Absoluut! Donà Smalti is volledig weerbestendig en vorstbestendig. Het is geschikt voor gevels, fonteinen, tuinmozaïeken en andere buitentoepassingen. Gebruik wel een geschikte buitenmortel en zorg voor een degelijke, stabiele ondergrond.
Moet ik Donà Smalti voegen?
Traditioneel wordt Donà Smalti zonder voegen geplaatst om het natuurlijke lichtspel optimaal te benutten. De tesserae worden zo dicht mogelijk tegen elkaar gelegd. Je kunt wel de kleur van je lijm aanpassen met pigment zodat de kleine ruimtes tussen de steentjes minder opvallen.
Welke gereedschappen heb ik nodig?
Voor het beste resultaat gebruik je een hamer en hardie (martellina en tagliolo). Voor eenvoudiger werk kan ook een sterke wieltjestang voor glas worden gebruikt. Verder heb je geschikte lijm of mortel nodig en een veiligheidsbril.
Hoeveel smalti heb ik nodig voor mijn project?
Reken op de volgende hoeveelheden, afhankelijk van hoe dicht je de tesserae plaatst en hoeveel knipafval je hebt:
- Per m²: circa 12-14 kg
- Per 30,5x30,5cm (1 sq ft): circa 1,1 kg (2.3 lbs)
Voeg altijd 10-15% extra toe voor reservemateriaal en reparaties. Bij grotere projecten is het verstandig om extra te bestellen voor toekomstig onderhoud.
Waarom variëren de kleuren per batch?
Donà Smalti wordt in kleine batches handgemaakt met natuurlijke mineralen en metaaloxiden. Kleine variaties in samenstelling, smelttemperatuur en afkoeling kunnen subtiele kleurverschillen veroorzaken. Dit is inherent aan ambachtelijk glas en draagt bij aan de authenticiteit en unieke schoonheid van elk stuk.
Het Erfgoed van Murano en Spilimbergo
Wat Donà Smalti werkelijk bijzonder maakt, is de fusie van Muranese glastradities met de mozaïekexpertise van Spilimbergo. De familie Donà heeft generaties lang deze beide ambachten samengesmolten tot een product dat zowel de kunstenaar als de architect inspireert.
De samenwerking tussen eeuwenoude glasrecepten en modern vakmanschap heeft een uniek product opgeleverd dat zich onderscheidt door zijn kleurdiepte, duurzaamheid en tijdloze schoonheid. Of je nu een ervaren mozaïekkunstenaar bent of net begint, Donà Smalti biedt de kwaliteit en het karakter dat nodig is om jouw artistieke visie tot leven te brengen.
Klaar om te Beginnen?
Of je nu werkt aan een groot artistiek project, een restauratie of een hedendaags design, Donà Smalti biedt de kwaliteit, traditie en schoonheid die je nodig hebt om je mozaïek tot leven te brengen.
Start met een kleine selectie kleuren om kennis te maken met het materiaal. Experimenteer met de lichtreflectie en ontdek hoe de facetten van het glas spelen onder verschillende lichtomstandigheden. Investeer in goede gereedschappen en vergeet niet voldoende te bestellen voor je project om kleurconsistentie te garanderen.
Donà Smalti combineert eeuwenoude Italiaanse ambacht met moderne duurzaamheid – een perfecte keuze voor mozaïekkunstenaars die kwaliteit en authenticiteit zoeken in hun materialen.